Natura Artis Magistra
Een van de belangrijkste gebouwen van Natura Artis Magistra, kortweg Artis, is het hoofdgebouw, ontworpen door architect Jan van Maurik (1812-1893). Toen het gebouwd werd was het het grootste gebouw van de stad. Het Rijksmuseum (1889) en het Concertgebouw (1888) bestonden nog. Artis vormde de kern van het culturele leven van Amsterdam.
De museumzalen werden in 1947 gesloten voor publiek, maar de collectie bleef en stond tientallen jaren stof te vangen. De zalen en vestibule op de begane grond zijn wel steeds in gebruik geweest.
In 2020 is de restauratie en verduurzaming van het gebouw gestart met de ambitie om het museum opnieuw te openen. Bovendien zou de vestibule met de vlindertrap weer in oude glorie hersteld worden. Tijdens de verbouwing is echter per abuis het gehele interieur van de zalen en de vestibule verwijderd. Al het stuc- en pleisterwerk is weggenomen zonder dat is vastgelegd hoe de maatvoering van alle ornamenten en profielen was.
Na veel overleg met de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) en Monumenten en Archeologie van de gemeente Amsterdam is DVUA uitgenodigd om uitgebreid bouwhistorisch onderzoek te doen in nauwe samenwerking met Leonieke Polman van Polman Restauratie & Kleuronderzoek. Hierdoor konden de afwerkingen weer gereconstrueerd worden. Tegelijkertijd is uitgezocht hoe eerdere aantastingen zoals het verwijderen van de plafonds in de vestibule konden worden hersteld.
Na afronden van het onderzoek en de aanvraag van de monumentenvergunning zijn is DVUA gevraagd de gehele reconstructie en restauratie te begeleiden. Naast al het pleisterwerk in de zalen en vestibule is ook de vlindertap gerestaureerd.
Ook voor de trap heeft DVUA geadviseerd over reparaties aan het hout, de trapleuningen met reconstructie van de leeuwenkopjes. Ook nieuwe onderdelen als gevolg van de eisen van het bouwbesluit zijn door ons mede ontworpen. Het gat dat de liftplaatsing in de jaren 1950 heeft geslagen is hersteld. Alle stucwerk aan de onderzijde van de trap moest opnieuw ontworpen worden vanwege de ingrepen die nodig waren om het gebouw en het museum te vernieuwen met een hele nieuwe kelder.
Voor het museum is DVUA betrokken bij de advisering over de aanpak van het plafond en hebben wij de roosters voorgesteld. Wat betreft de vitrinedeuren hebben wij advies gegeven over de aanpak en de mate van herstel van het schilderwerk. Alle nieuwe elementen die door een binnenhuisarchitect waren bedacht moesten in de historisch onderdelen ingevoegd worden. Daarbij moet gedacht worden aan de nieuwe trappen en de brug door de vestibule waarvoor tot in detail is beslist over de afwerking en de ontmoetingen oud/nieuw.
